Wagony osobowe

Wagony typu 1Aw

Wagony typu 1Aw były pierwszymi powojennymi znormalizowanymi wagonami pasażerskimi dla kolei wąskotorowych. W latach 1954-1957 w Fabryce Wagonów w Świdnicy wyprodukowano łącznie 126 egzemplarzy dla toru o rozstawie 750 mm. Pierwotnie powstały jako wagony 3 klasy (oznaczenie Cx), później przemianowane zostały na 2 klasę (oznaczenie Bx, później Bxhpi). Wagon posiada stalowe pudło podparte na dwóch dwuosiowych wózkach o jednostopniowym usprężynowaniu. Wyposażony jest w pneumatyczny hamulec zespolony. Pierwotnie pojazdy te posiadały ogrzewanie parowe zasilane z lokomotywy, później było ono sukcesywnie przebudowywane w ramach napraw okresowych kolejnych wagonów na niezależne wodne.

W Środzie Wielkopolskiej stacjonują obecnie 4 wagony tego typu.

Wnętrze wagonu 1Aw o numerze 1653 po naprawie głównej

Pociąg turystyczny z Zaniemyśla z wagonami typu 1Aw serii Bxhpi o numerach 1670 i 1653

Wagon typu 3Aw

Wagony 3Aw powstały jako rozwinięcie konstrukcji eksportowych wagonów 2Aw produkowanych dla Związku Radzieckiego i będących wprost rozwinięciem konstrukcyjnym typu 1Aw. W latach 1959-1960 w Państwowej Fabryce Wagonów we Wrocławiu wyprodukowano dla PKP 75 egzemplarzy. Kilka z tych wagonów prosto z fabryki trafiło do Środy Wielkopolskiej, lecz później zastąpiono je wagonami 1Aw.

Pudło wagonu oparte jest na dwóch dwuosiowych wózkach o udoskonalonej względem typu 1Aw konstrukcji, dzięki czemu jego bieg przy wyższych prędkościach jest spokojniejszy. Oprócz wyglądu zewnętrznego, wagon ten różni się od typu 1Aw nieco większym przedziałem pasażerskim, kosztem jednak wielkości przedsionków. Charakterystyczną cechą jest sposób otwierania drzwi, które na zawiasach otwierają się do środka wagonu. W efekcie nie jest możliwe przewożenie większego bagażu w przedsionku.

W Środzie stacjonuje obecnie tylko jeden wagon tego typu, noszący numer 1953. Nosi charakterystyczne, niebiesko-kremowe malowanie – niemal dokładnie takie, w jakim wyjechał z fabryki w 1960 roku i w jakim wagony tego typu kursowały przed laty do Kobylegopola.

Wagon 3Aw 1953 tuż po ukończonej naprawie rewizyjnej

Wnętrze wagonu 3Aw 1953

Wagony letnie

Wagony letnie to pojazdy występujące na kolejach wąskotorowych powszechnie i jednocześnie są często trudne do sklasyfikowania. Zwykle są to byłe wagony towarowe kryte, a rzadziej węglarki, które zostały przystosowane do przewozu pasażerów, umożliwiając im obcowanie z przyrodą. Niekiedy były to też standardowe wagony pasażerskie, których pozbawiono szyb w oknach.

Średzka Kolej Powiatowa dysponuje obecnie trzema czynnymi wagonami letnimi powstałymi na bazie krytych wagonów towarowych. Wszystkie posiadają przelotowe przewody powietrzne dla układu hamulcowego, dzięki czemu mogą być dowolnie zestawiane w pociągach turystycznych. W sierpniu 2017 roku zakończyła się naprawa główna wagonu BTxhi o numerze 00-360024 769-0.

Wagony „letniaki” na stacji Środa Miasto

Wnętrze „letniaka” BTxhi 769-0 po naprawie głównej

Wagony osobowe typu A20DP

Wagony osobowe typu A20DP produkowane były na zamówienie PKP w drugiej połowie lat 80. w rumuńskich zakładach „FAUR” w Bukareszcie. Cechują się samonośną konstrukcją pudła oraz, podobnie jak wagon 3Aw, dwustopniowym usprężynowaniem. Są to obecnie jedyne na naszej kolei wagony w których osie prowadzone są bezluzowo – za pośrednictwem wahaczy.

Średzka Kolej Powiatowa dysponuje obecnie trzema takimi wagonami. Wcześniej stały one wraz z lokomotywą serii Lyd1 jako pomnik w Miliczu, skąd zostały przekazane wiosną 2022 roku dzięki uprzejmości Burmistrza Gminy Milicz, p. Piotra Lecha. Pomimo, iż w przeszłości były ofiarami aktów wandalizmu, ich ogólny stan daje duże nadzieje na przywrócenie ich do ruchu. Obecnie wagony oczekują na wykonanie niezbędnych napraw, po przeprowadzeniu których sukcesywnie będą włączane do eksploatacji.

Wagony 142-9 oraz 133-8 bezpośrednio po przybyciu na st. Środa Miasto.